เรือแซง เรือแซงหรือเรือแซเป็นเรือชนิดเดียวกัน มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ใช้ในแม่น้ำ มีหน้าที่ในการลำเลียงพล ขนศาสตราวุธ ยุทโธปกรณ์ และเสลียงกรัง เป็นเรือที่เคลื่อนที่ได้ค่อนข้างช้า ในกระบวนพยุหยาตราชลมารคนั้นจะมีอยู่ด้วยกัน 7 ลำ มีชื่อเรียกตามลำดับเป็นตัวเลขสังเกตได้จากส่วนหัวของลำเรือ ตั้งแต่เรือแซง ๑ ถึง เรือแซง ๗ และจะใช้เรือกราบกัญญาเป็นเรือทหารทำหน้าที่เป็นเรือแซงขนาบทั้งสองข้างของเรือพระที่นั่ง โดยจะอยู่ริ้วนอกสุดของกระบวนเรือ มีอยู่ด้วยกัน 6 ลำ ข้างละ 3 ลำ ทางด้านขวาได้แก่ ๑ , ๓ , ๕ และทางด้าน...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือเอกชัยหลาวทอง เป็นเรือประเภทเรือเอกชัยในลำดับชั้นของเรือพระที่นั่งในกระบวนพยุหยาตราชลมารค โดยจะทำหน้าที่เป็นเรือคู่ชักกับเรือเอกชัยเหินหาว ใช้ชักลากเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ และเรือพระที่นั่ง ในกรณีที่ฝีพายไม่เพียงพอ ส่วนหัวเรือเป็นรูปดั้งเชิดสูงงอนขึ้นไป ลงรักและปิดทองลายรดน้ำเขียนรูปเหรา หรือรูปจรเข้ คำว่าเอกชัยหลาวทอง มีความหมายว่า "เรือที่บรรจงสร้างเพื่อชัยชนะ" หรือ "หลาวทองคำที่นำชัยชนะ" เดิมนั้นสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ต่อม...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือเอกชัยเหินหาว เป็นเรือประเภทเรือเอกชัยในลำดับชั้นของเรือพระที่นั่งในกระบวนพยุหยาตราชลมารค โดยจะทำหน้าที่เป็นเรือคู่ชักกับเรือเอกชัยหลาวทอง ใช้ชักลากเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ และเรือพระที่นั่ง ในกรณีที่ฝีพายไม่เพียงพอ ส่วนหัวเรือเป็นรูปดั้งเชิดสูงงอนขึ้นไป ลงรักและปิดทองลายรดน้ำเขียนรูปเหรา หรือรูปจรเข้ คำว่าเอกชัยเหินหาว มีความหมายว่า "ชัยชนะสูงสุดทะยานสู่ท้องฟ้า" เดิมนั้นสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ต่อมาได้รับความเสียหายจากลูกระเบิดในช่วงสมั...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือแตงโม เรือแตงโมนั้นเป็นเรือที่ใช้สำหรับผู้บัญชาการกระบวนเรือ ลักษณะเป็นเรือกราบ อยู่ในริ้วกลางช่วงริ้วที่ 3 ของกระบวนเรือพยุหยาตราชลมารค จะอยู่ระหว่างเรือทั้งสี่ลำคือ ด้านหลังเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช ด้านหน้าเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ แล้วมีเรือขนาบข้างทางด้านขวาคือเรือครุฑเหินเห็จ และทางด้านซ้ายคือเรือครุฑเตร็จไตรจักร เป็นเรือกลองในสำหรับบรรเลง มีปี่ฉวาและกลองแขก มีนักบรรเลงประจำเรือ 6 นาย ใช้ฝีพายจำนวน 28 นาย นายท้าย 2 นาย ขนาดเรือ : กว้าง 1.91 เมตร ยาวตลอดลำเรือ 24 เมตร ลึก 62 เซนติเมตร ปร...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือพระที่นั่งอเนกชาติภุชงค์ สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ในสมัยนั้นจัดเป็นเรือพระที่นั่งศรี ในลำดับชั้นรอง ใช้ในการเสด็จพระราชดำเนินลำลอง ซึ่งต่อมาได้เข้าในกระบวนพยุหยาตราชลมารค จึงเรียกใหม่ว่า เรือพระที่นั่งรอง ลักษณะเด่นของเรือจะมีหัวโขนเรือเชิดเรียว โดยไม่ได้สร้างเป็นรูปสัตว์ในตำนาน แต่ใช้การจำหลักและปิดทองเป็นรูปพญานาคจำนวนมาก จึงได้มีชื่อว่า "อเนกชาติภุชงค์" ลำเรือภายนอกทาสีชมพู ท้องเรือภายในทาสีแดง เรือมีขนาด กว้าง 3.15 เมตร ยาว 45.50 เมตร ลึก...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ 9 หนึ่งในเรือพระราชพิธี ในกระบวนเรือพยุหยาตราชลมารค ซึ่งเป็นเรือพระที่นั่งกิ่งใช้สำหรับเป็นเรือทรงประทับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองในวโรกาสพระราชพิธีกาญจนาภิเษก แห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ในวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ.2539 ซึ่งดำเนินการสร้างโดยกองทัพเรือ ร่วมกับ กรมศิลปากร ประวัติความเป็นมา เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ แรกเริ่มนั้นสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ซึ่งเดิมนั้นมีชื่อเรียก...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ หนึ่งในเรือพระที่นั่งในกระบวนเรือพระราชพิธีพยุหยาตราชลมารค เป็นเรือพระที่นั่งชั้นเอก สำหรับทรงประทับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สร้างขึ้นในช่วงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แล้วเสร็จในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 และได้ประกอบพิธีลงน้ำเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ.2454 ประวัติความเป็นมา มีความจากบทเห่เรือของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ฯ ตอนหนึ่งว่า "สุวรรณหงส์ทรงภู่ห้อย งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์ เพียงหงส์ทรงพรหมิน ลินลาสเลื่...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือพระที่นั่งอนันตนาคราช เรือพระที่นั่งอนันตนาคราช เป็นหนึ่งในเรือพระที่นั่งบัลลีงก์ในกระบวนพยุหยาตราชลมารค สร้างขึ้นครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงมีพระราชดำริความถึงว่าพระที่นั่งครุฑของเดิมก็มีอยู่แล้ว แต่พระที่นั่งนาคยังหามีไม่ จึงได้รับสั่งโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนราชสีหวิกรม (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมสาย กรมขุนราชสีหวิกรม) เอามาดเส้น 4 ศอก (ซึ่งหมายความถึง เอาเรือไม้ขุดทั้งลำเรือ ที่มีความยาวเกิน 40 เมตร 1 เส้น = 40 เมตร เอาม...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือครุฑเตร็จไตรจักร จัดเป็นเรือรูปสัตว์ประเภทเรือเหล่าแสนยากร สร้างขึ้นครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ซึ่งเป็นหนึ่งในเรือพระราชพิธีกระบวนพยุหยาตราชลมารค ส่วนหัวเรือนั้นเป็นรูปพญาครุฑยุดนาค ส่วนกายนั้นมีสีชมพู ตกแต่งด้วยการเขียนสี ลงรักปิดทอง มีความยาวโดยประมาณ 27 เมตร กว้าง 1.90 เมตร และใช้ฝีพาย 34 นาย ในช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 มีระเบิดลงได้รับความเสียหายอย่างหนัก ทางกรมศิลปากรจึงได้ตัดส่วนหัวและท้ายเรือเก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์ แล้วเมื่อปีพ.ศ.2505 ได้รับ...

อ่านเพิ่มเติม...

เรือครุฑเหินเห็จ ตามตำนานพงศาวดารของอินเดียกล่าวไว้ว่า "ครุฑ" เป็นพาหนะของพระนารายณ์ เป็นอมนุษย์โดยมีลักษณะส่วนหัวเป็นนกอินทรีย์ รวมทั้งปีก กงเล็บ และท่อนล่าง ส่วนร่างกายท่อนบน แขนและมือ คล้ายมนุษย์ และจะเห็นได้ว่าที่มือนั้นจะกุมนาคเอาไว้ ซึ่งก็มีตำนานกล่าวไว้อีกว่า ครุฑกับนาคนั้นเป็นอริต่อกัน ในครั้งที่นางกัทรุ ซึ่งเป็นมารดาของนาค และนางวินตา มารดาของครุฑ ได้พนันกันถึงเรื่องของสีของม้าทรงรถของพระอินทร์ โดยใช้ความเป็นทาสต่อกันเป็นเวลาห้าร้อยปีในการวางเดิมพัน นางกัทรุทายว่าม้าเป็นสีดำ ส...

อ่านเพิ่มเติม...